Koester de goederentrein, belast deze niet de markt uit!

1 December 2022

Vanaf 1 januari 2023 krijgt het spoorgoederenvervoer in Nederland een in Europa ongekende en buitensporige verhoging van de infraheffingen voor het gebruik van de opstel- en rangeersporen opgelegd. Deze verhoging van de infraheffingen overtreft ruimschoots de prijsverlaging van de gebruiksvergoeding voor het rijden van treinen op het Nederlandse spoor (de kilometerheffing). Het Nederlandse spoorgoederenvervoer gaat er per saldo fors op achteruit, ordegrootte 15 miljoen euro per jaar tussen 2023 en 2025. Dat is veel geld in de hoogst competitieve transportsector met zijn kleine winstmarges, waar verladers veel keuze hebben tussen vervoerwijzen, terminals en havens. Het marktspeelveld wordt voor het spoorgoederenvervoer in Nederland met deze enorme lastenverhoging niet alleen nadelig verder verstoord ten opzichte van concurrerende vervoerwijzen, maar ook ten opzichte van omringende landen. Duitsland en België kennen daarbij in 2023 een vrijwel gelijke kilometerheffing voor het rijden van goederentreinen. De tarieven van de infraheffingen voor het gebruik van de opstel- en rangeersporen van DB Netze zijn in 2023 2 tot 17 keer lager dan die van ProRail. De tarieven van het Belgische Infrabel zijn fors lager dan die van DB Netze. Onder normale omstandigheden zet dit het spoorgoederenvervoer al op forse concurrentieachterstand. Maar juist nu, in de energiecrisis met historisch hoge prijzen voor met name elektriciteit treffen deze peperdure infraheffingen voor het gebruik van de opstel- en rangeersporen het spoorgoederenvervoer in Nederland extreem hard. Omdat de bedrijfsrendementen van de spoorgoederenvervoerders beperkt zijn, en zij deze extra lasten commercieel niet kunnen doorberekenen aan hun klanten, die voldoende keuze hebben met andere vervoerwijzen, terminals en havens, ontbreekt het aan financiële draagkracht bij de spoorgoederenvervoerders om juist deze door ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat opgelegde extra lasten te absorberen. Door deze buitensporige verhoging van de infraheffingen zorgt Nederlands overheidsbeleid ervoor dat de vrachtwagen aantrekkelijker wordt gemaakt dan de trein voor veel opdracht gevende verladers. Het verplaatsen van lading van het spoor naar de weg wordt zo gestimuleerd. Daardoor gaan ook lading en banen weglekken naar het buitenland. Hogere kosten en minder omzet leidt tot verschraling van het spoorgoederenvervoer in Nederland. Dat is slecht voor de efficiënte en duurzame bereikbaarheid van onze havens, terminals, maakindustrie en handelsbedrijven en dus ook voor ons verdienvermogen en de verduurzaming van transport en logistiek. Deze enorme lastenverzwaring staat haaks op het coalitieakkoord en de EU Green Deal die beiden inzetten op stimulering van het verplaatsen van goederen van de weg naar het duurzame spoor. RailGood heeft er daarom in het najaar 2022 bij de Tweede Kamer met klem op aangedrongen om de regering te verzoeken om ProRail opdracht te geven om de buitensporige verhoging van de infraheffingen voor de opstel- en rangeersporen terug te draaien voor 1 januari 2023 en de huidige tarifering op basis van de directe in plaats van integrale kosten van het spoorbeheer te continueren in de komende jaren. De Tweede Kamer heeft op 6 december 2022 met een overgrote meerderheid een motie aangenomen van de fracties van de VVD, D66 en CDA. Nu is de Nederlandse regering aan zet. Wordt vervolgd.

Koester de goederentrein, belast deze niet de markt uit!

Motie Tweede Kamer lid Minhas, Van Ginneken & Van der Molen van 1 december 2022